Günü Birlik Ne Demek? Toplumsal Yapının İçinde Zamanın Sosyolojisi Toplumun karmaşık dokusunu çözmeye çalışan bir araştırmacı olarak her kelimenin ardında bir toplumsal hikâye ararım. Çünkü dil, yalnızca iletişim aracı değildir; aynı zamanda kimliğin, ilişkinin ve toplumsal düzenin aynasıdır. “Günü birlik” kavramı da bu aynada ilginç bir yansımadır. Yüzeyde “bir gün süren, aynı gün içinde tamamlanan” anlamına gelir; ancak sosyolojik olarak bakıldığında, modern toplumun hız kültürünü, ilişkisel dönüşümleri ve cinsiyet rollerindeki kırılmaları gözler önüne serer. — Günü Birlik: Zamanın Daraldığı Toplumun Simgesi “Günü birlik” kelimesi Türkçede genellikle kısa süreli, planlanmamış veya geçici aktiviteleri ifade eder. “Günü birlik tatil”, “günü birlik ziyaret”,…
6 YorumEtiket: bir
Güneş Saati ile Zamanın Felsefi Anlamı Zaman, insanın varlıkla kurduğu en eski ve en derin ilişkidir. Güneş saati, bu ilişkinin ilk sembollerinden biridir; insanın gökyüzüne bakarak zamanı anlamaya çalıştığı bir düşünsel aynadır. Filozofun bakışıyla, güneş saati yalnızca zamanı ölçen bir araç değil, aynı zamanda bilginin, varlığın ve değerlerin iç içe geçtiği bir ontolojik simgedir. Gökyüzü dönerken gölge yer değiştirir; insan, bu döngüde hem ölçen hem ölçülen bir varlık hâline gelir. Zamanın Etiği: Işığın Gölgeyle Dansı Etik bakış açısından güneş saati, insanın doğayla kurduğu uyumun sembolüdür. Modern çağda zaman dijital rakamlarla yönetilir; ancak güneş saatinde zaman, doğanın kendi ritminde doğar. Bu,…
8 YorumYapmağa mı Yapmaya mı? Dildeki Küçük Farkların İnsan Zihnindeki Büyük Yankıları Bir psikolog olarak, bazen en derin insan davranışlarını dilin en küçük kıvrımlarında bulurum. “Yapmağa mı, yapmaya mı?” sorusu ilk bakışta dilbilgisel bir detay gibi görünür. Oysa bu küçük fark, insanın niyetini, iradesini ve zihinsel süreçlerini anlamak için bir pencere sunar. Çünkü kelimeler sadece ifade araçları değil, aynı zamanda düşüncenin biçimlendiricileridir. Türkçedeki bu iki biçim, aslında insanın eyleme geçme psikolojisini temsil eder: “Yapmağa” – bir niyetin eşiğinde durmak; “yapmaya” – artık eyleme dönüşen kararlılık. Dilsel Farktan Psikolojik Sürece: Bir Harfin Gücü Eski Türkçede “yapmağa” biçimi yaygındı; zamanla bu yapı “yapmaya”…
8 YorumKapı Stoperi Nedir Ne İşe Yarar? Toplumun Görünmeyen Sınırlarına Dair Sosyolojik Bir Okuma Bir sosyolog olarak, gündelik hayatın sıradan nesnelerine bakarken onların sessiz ama güçlü anlamlarını fark etmekten kendimi alamam. Bir kapı stoperi düşünün. Basit, sıradan, küçük bir eşya… Ama bu küçük nesne, aslında toplumun sınırlarını, ilişkilerini ve hatta güç dengelerini yansıtan bir semboldür. Toplumsal yapıların, bireylerin davranışlarını nasıl şekillendirdiğini anlamak istiyorsak, o yapının içindeki en küçük detaylara bile dikkatle “bakmamız” gerekir. Çünkü her nesne, bir toplumsal işlev taşır — tıpkı bir kapı stoperinin, kapının açılma biçimini ve sınırını belirlemesi gibi. Kapı Stoperinin İşlevi: Fiziksel Nesneden Toplumsal Metafora TDK’ya göre…
6 YorumGram’dan Sonra Ne Gelir? Tarihsel Bir Perspektif ve Toplumsal Dönüşüm Geçmişi Anlamaya Çalışan Bir Tarihçinin Samimi Girişi Bir tarihçi olarak, zamanın izlerini takip etmek bana her zaman büyük bir anlam ifade etmiştir. Geçmişin derinliklerine inmek, insanlık tarihinin evrimini anlamak, sadece olayların sırasını öğrenmekten daha fazlasını gerektirir. Bir anlamda, her bir adım, her bir dönüm noktası, insanlığın toplumsal yapısını, düşünsel evrimini ve kültürel mirasını şekillendiren parçalardır. Bugün gram bir ölçü birimi olarak kabul ediliyor ve binlerce yıl öncesine dayanan bir birimsel sistemin parçası olarak karşımıza çıkıyor. Peki, gramdan sonra ne gelir? Bu basit bir soru gibi görünse de, aslında tarihsel süreçlerin,…
6 YorumEskaza Nasıl Yazılır TDK? Bir Kelimenin Tarihsel Yolculuğuna Antik Bir Bakış Geçmişin izlerini takip eden bir tarihçi olarak, kelimelerin kaderine tanıklık etmek her zaman büyüleyici olmuştur. Diller, toplumların ruhunu taşır; sözcükler, zamanın içinden geçerken değişir, evrilir, bazen de yanlış anlaşılır. Bu bağlamda, “eskaza” kelimesi yalnızca bir yazım meselesi değil; tarih boyunca kültürel dönüşümlerin, dilsel sadeleşmenin ve anlam kaymalarının küçük ama anlamlı bir örneğidir. Bugün “Eskaza nasıl yazılır TDK?” diye sorarken, aslında dilin tarihsel katmanlarını, toplumsal bilinçle kurduğu bağı da sorguluyoruz. Eskaza’nın Kökeni: Osmanlı’dan Günümüze Uzanan Bir Sözcük “Eskaza” kelimesi Arapça kökenlidir ve “bi’l-kazâ” (بالقضاء) ifadesinden türemiştir. Bu ifade, “rastlantı sonucu,…
8 YorumHun Devleti Türk mü? Tarih, Kimlik ve Öğrenmenin Gücü Üzerine Pedagojik Bir Yolculuk Öğrenme yalnızca bilgi edinmek değil, kim olduğumuzu ve dünyayı nasıl gördüğümüzü şekillendiren derin bir dönüşüm sürecidir. Bir eğitimci olarak öğrencilerime her zaman şunu söylerim: “Gerçek öğrenme, sadece geçmişi bilmek değil, geçmişle bugünü anlam köprüleriyle birleştirebilmektir.” Hun Devleti’nin Türk olup olmadığı sorusu da bu anlam köprüsünün önemli bir parçasıdır. Çünkü bu soru, sadece tarihsel bir kimlik tartışması değil; aynı zamanda kültürel aidiyetin, öğrenmenin ve toplumsal hafızanın nasıl inşa edildiğini anlamamızı sağlar. Hun Devleti ve Tarihsel Bağlam Hunlar, tarih sahnesine M.Ö. 3. yüzyılda Orta Asya bozkırlarında çıkan, güçlü bir…
4 YorumBenim Gıyabımda Ne Demek? Ekonomik Bir Perspektiften Karar Alma Süreçleri ve Toplumsal Etkiler Kaynakların sınırlı olduğu bir dünyada, her birey ve toplum, seçimler yapmak zorundadır. Bu seçimler, bazen tek bir kişinin kararlarıyla şekillenirken, bazen de başkalarının gıyabında alınan kararlarla belirlenir. Bir ekonomist olarak, bu tür kararların ekonomi üzerindeki etkilerini anlamak, kaynağın verimli bir şekilde kullanılması ve toplumsal refahın iyileştirilmesi için kritik öneme sahiptir. “Benim gıyabımda” ifadesi de, kararların yalnızca ilgili kişilerin varlığına dayanmadan alındığı, başkalarının adına seçimlerin yapıldığı bir durumu tanımlar. Bu kavram, ekonomik analizde önemli bir yer tutar çünkü bireylerin doğrudan müdahil olmadığı bir karar süreci, piyasa dinamikleri, bireysel…
8 YorumHaşlanmış Nohutun Suyu Yemeğe Konur Mu? Bir Yemeğin Hikâyesi Bazen bir yemek, sadece karın doyurmak için değil, bir anıyı hatırlatmak, bir duyguyu uyandırmak için yapılır. Bugün, sıradan gibi görünen bir soruyu derinlemesine keşfetmek istiyorum: Haşlanmış nohutun suyu yemeğe konur mu? Ancak bu soruya sadece teknik bir yanıt vermekle kalmayacağım. Bir hikâye anlatmak istiyorum. Bir yemek tarifinin ötesinde, bir anlam taşıyan, insanların seçimlerini, hislerini ve ilişkilerini gösteren bir hikâye… Bir zamanlar, bir evde iki farklı dünyaya sahip iki insan vardı: Ahmet ve Zeynep. Ahmet, çözüme odaklanmış, her işin bir yolu olduğunu bilen bir adamdı. Zeynep ise, yemek yapmak gibi basit bir…
8 YorumÖlçek Ne Demek? Felsefi Bir Bakış Açısıyla Filozof Bakışıyla Başlangıç Ölçek kavramı, hem somut hem de soyut anlamda hayatımızın her alanında yer alır. Bir filozof olarak, bu terimi anlamak için onu sadece ölçülen bir nesnenin büyüklüğü veya küçüklüğü olarak değil, aynı zamanda insanın düşünsel, etik ve varoluşsal düzeydeki algısına da bir yansıma olarak görmemiz gerektiğini düşünüyorum. Ölçek, bizim dünyayı nasıl anlamlandırdığımıza, neyi önemsediğimize ve hangi kıstaslarla bir şeyin değerini ölçtüğümüze dair derin bir kavrayış sunar. Bir insanın içsel deneyiminden, toplumların sosyal yapısına, evrensel gerçeklerden mikro düzeydeki bireysel ilişkilerimize kadar ölçek her şeyin bir parçasıdır. Bu yazıda, ölçeği sadece fiziksel bir…
8 Yorum